Maksud Audit: Apa Itu, Kepentingan, Jenis, dan Proses Pelaksanaan

Audit dalam Bahasa Melayu Malaysia bermaksud satu proses pemeriksaan yang sistematik dan objektif ke atas rekod-rekod, dokumen, sistem, atau operasi sesebuah organisasi atau syarikat, sama ada dilakukan oleh pihak dalaman atau pihak luar yang bebas.

Apa Itu Audit?

Audit ialah aktiviti yang dilakukan untuk menilai dan memastikan maklumat kewangan, sistem operasi, atau produk organisasi adalah tepat, jujur, dan mengikut piawaian yang ditetapkan.

Proses ini melibatkan pengumpulan bukti, analisis maklumat, serta penilaian untuk menentukan sejauh mana maklumat tersebut benar-benar menggambarkan keadaan sebenar syarikat atau organisasi.

Audit biasanya dijalankan oleh individu atau pasukan yang dipanggil sebagai auditor. Mereka mesti bersifat bebas, tidak memihak, dan mempunyai kemahiran yang mencukupi dalam bidang yang diaudit.

Kepentingan Audit

Salah satu sebab utama audit dilakukan ialah untuk mendapatkan gambaran sebenar tentang status kewangan dan operasi sesebuah organisasi.

Melalui audit, pihak pengurusan, pemegang saham, pelabur, atau kumpulan berkepentingan lain dapat membuat keputusan yang rasional kerana maklumat yang diterima telah disahkan dan dipercayai.

Audit juga membantu mengenal pasti sebarang kelemahan dalam sistem kawalan dalaman, isu penipuan, atau salah urus sumber di mana ia boleh diambil tindakan pembetulan serta mengurangkan risiko di masa hadapan.

Jenis-Jenis Audit

• Audit Kewangan – Menumpukan pada pemeriksaan penyata kewangan untuk memastikan ia disediakan mengikut piawaian perakaunan yang diterima umum.
• Audit Operasi – Membantu menilai keberkesanan, kecekapan, dan ekonomi operasi sesebuah organisasi.
• Audit Pematuhan – Memastikan organisasi mematuhi peraturan, undang-undang, dan dasar yang digunapakai.
• Audit Inventori – Pemeriksaan terhadap stok dan inventori fizikal untuk menilai ketepatan rekod.
• Audit Khas – Dilakukan atas permintaan tertentu, contohnya kes penipuan atau salah laku kewangan yang disyaki.

Proses Audit

Proses audit bermula dengan perancangan, diikuti pengumpulan bukti, melakukan analisis, membuat kesimpulan, dan akhirnya penyediaan laporan audit.

Auditor perlu memahami objektif audit, skop kerja, serta kaedah pemeriksaan yang akan digunakan sebelum memulakan kerja di lapangan.

Setelah bukti dikumpul, maklumat akan dianalisis untuk mengenal pasti sebarang ketidakteraturan atau kecanggahan. Hasil analisis ini kemudiannya dibincangkan dengan pihak pengurusan bagi mendapatkan maklum balas.

Laporan akhir audit disediakan dan diserahkan kepada pihak berkepentingan untuk tindakan dan rujukan.

Manfaat Audit Kepada Organisasi

Melalui audit, organisasi dapat memastikan ketelusan, kebertanggungjawaban, dan integriti maklumat yang dikongsi dengan pihak luar.

Audit juga membantu organisasi meningkatkan prestasi kewangan dan operasi serta memudahkan proses pengambilan keputusan yang lebih mantap.

Dari perspektif kerajaan, audit diperlukan bagi memastikan wang awam diurus dengan berhemat dan amanah, contohnya audit yang dijalankan oleh Jabatan Audit Negara Malaysia ke atas agensi-agensi kerajaan.

Bagi pihak swasta pula, audit meningkatkan keyakinan pelabur, pelanggan, dan pihak bank terhadap kredibiliti syarikat.

Audit di Malaysia: Peraturan dan Amalan Terkini

Di Malaysia, amalan audit diuruskan dengan teliti mengikut garis panduan yang ditetapkan oleh badan profesional seperti Institut Akauntan Malaysia (MIA) dan Lembaga Piawaian Perakaunan Malaysia (MASB).

Syarikat awam dan syarikat terhad dikehendaki menjalani audit tahunan oleh firma audit berdaftar seperti yang diperuntukkan dalam Akta Syarikat 2016.

Laporan audit yang disediakan menjadi sebahagian daripada dokumen rasmi yang wajib diserahkan kepada Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM) dan pihak-pihak berkepentingan yang lain.

Kesimpulan

Audit bukan sahaja penting untuk memastikan ketepatan maklumat kewangan, malah memainkan peranan besar dalam meningkatkan mutu urus tadbir korporat, integriti syarikat, dan kepercayaan awam terhadap sesebuah organisasi.

Proses audit yang cekap dan profesional dapat membantu organisasi berkembang dengan lebih baik, mengelakkan isu kewangan, serta membina reputasi yang baik dalam pasaran.

Sebarang pertanyaan lanjut berkenaan audit, pembaca digalakkan merujuk laman rasmi Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM) untuk maklumat terperinci mengenai tatacara audit di Malaysia.